โครงสร้างของเซลล์พืช

เซลล์พืชเป็นหน่วยพื้นฐานของพืช เซลล์เหล่านี้มีโครงสร้างที่ซับซ้อนและมีหน้าที่หลายประการที่ช่วยให้พืชสามารถเจริญเติบโตและดำรงชีวิตได้ โครงสร้างต่างๆ ภายในเซลล์พืชมีความสำคัญในการทำหน้าที่ต่างๆ เช่น การสังเคราะห์แสง การเจริญเติบโต และการป้องกันตัวเองจากภัยต่างๆ เราจะมาทำความรู้จักกับโครงสร้างหลักๆ ของเซลล์พืชและหน้าที่ของมันในบทความนี้กันครับ

ผนังเซลล์

ผนังเซลล์เป็นโครงสร้างที่อยู่ภายนอกสุดของเซลล์พืช ทำจากเซลลูโลส (cellulose) ผนังเซลล์มีความแข็งแรงและยืดหยุ่น ทำหน้าที่ป้องกันเซลล์จากการถูกทำลายและช่วยรักษารูปร่างของเซลล์ให้คงที่

เยื่อหุ้มเซลล์

เยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane) เป็นชั้นบางๆ ที่ล้อมรอบเซลล์และแยกเซลล์ออกจากสิ่งแวดล้อมภายนอก เยื่อหุ้มเซลล์ทำจากฟอสโฟลิปิดและโปรตีน ทำหน้าที่ควบคุมการผ่านเข้าออกของสารต่างๆ เข้าและออกจากเซลล์

เซนทรัลแวคิลโอล

เซนทรัลแวคิลโอล (central vacuole) เป็นถุงของเหลวขนาดใหญ่ที่อยู่ภายในเซลล์พืช ทำหน้าที่เก็บสารอาหาร น้ำ และของเสีย ช่วยรักษาความดันภายในเซลล์ และมีบทบาทสำคัญในการเจริญเติบโตของเซลล์

ไซโทพลาสซึม

ไซโทพลาสซึม (cytoplasm) เป็นสารเหลวที่ล้อมรอบนิวเคลียสและออร์แกเนลล์อื่นๆ ภายในเซลล์ ประกอบด้วยน้ำ เอนไซม์ โปรตีน และสารอื่นๆ ไซโทพลาสซึมทำหน้าที่เป็นสื่อกลางในการเคลื่อนไหวและปฏิกิริยาทางชีวเคมีภายในเซลล์

อะไมโลพลาสต์

อะไมโลพลาสต์ (amyloplast) เป็นออร์แกเนลล์ที่ทำหน้าที่เก็บสะสมแป้ง (starch) ซึ่งเป็นสารอาหารสำคัญสำหรับพืช เมื่อพืชต้องการพลังงาน อะไมโลพลาสต์จะสลายแป้งให้กลายเป็นน้ำตาลเพื่อใช้เป็นพลังงาน

กอลจิแอปพาราตัส

กอลจิแอปพาราตัส (Golgi apparatus) เป็นออร์แกเนลล์ที่ทำหน้าที่ปรับปรุง แพ็คเกจ และขนส่งโปรตีนและไขมันไปยังส่วนต่างๆ ของเซลล์หรือส่งออกนอกเซลล์

คลอโรพลาสต์

คลอโรพลาสต์ (chloroplast) เป็นออร์แกเนลล์ที่มีเม็ดสีเขียวคลอโรฟิลล์ ทำหน้าที่สำคัญในการสังเคราะห์แสง (photosynthesis) ซึ่งเป็นกระบวนการที่พืชใช้แสงแดดเปลี่ยนคาร์บอนไดออกไซด์และน้ำให้เป็นอาหารและพลังงาน

ไมโทคอนเดรีย

ไมโทคอนเดรีย (mitochondrion) เป็นออร์แกเนลล์ที่ทำหน้าที่ผลิตพลังงานให้กับเซลล์ผ่านกระบวนการที่เรียกว่าการหายใจระดับเซลล์ (cellular respiration) ไมโทคอนเดรียนถูกเรียกว่าเป็น “โรงงานพลังงาน” ของเซลล์

ร่างแหเอนโดพลาซึม (ER)

ร่างแหเอนโดพลาซึม (endoplasmic reticulum) เป็นเครือข่ายของท่อและถุงที่ทำหน้าที่หลากหลายภายในเซลล์ แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

ร่างแหเอนโดพลาซึมแบบขรุขระ

ร่างแหเอนโดพลาซึมแบบขรุขระ (rough ER) มีไรโบโซมติดอยู่บนผิว ทำหน้าที่สังเคราะห์โปรตีนและส่งโปรตีนไปยังกอลไจแอปพาราตัส

ร่างแหเอนโดพลาซึมแบบเรียบ

ร่างแหเอนโดพลาซึมแบบเรียบ (smooth ER) ไม่มีไรโบโซม ทำหน้าที่สังเคราะห์ไขมันและสเตอรอยด์ และขจัดสารพิษออกจากเซลล์

ไรโบโซม

ไรโบโซม (ribosome) เป็นอนุภาคขนาดเล็กที่ประกอบด้วย RNA และโปรตีน ทำหน้าที่สังเคราะห์โปรตีนโดยการอ่านรหัสพันธุกรรมจาก mRNA

นิวเคลียส

นิวเคลียส (nucleus) เป็นออร์แกเนลล์ที่ใหญ่ที่สุดภายในเซลล์พืช ทำหน้าที่เก็บข้อมูลพันธุกรรม (DNA) และควบคุมกิจกรรมต่างๆ ภายในเซลล์

นิวคลีโอลัส

นิวคลีโอลัส (nucleolus) เป็นส่วนย่อยภายในนิวเคลียส ทำหน้าที่สังเคราะห์ RNA ribosomal (rRNA) และประกอบไรโบโซม

การเรียนรู้เกี่ยวกับโครงสร้างของเซลล์พืชทำให้เราเข้าใจถึงการทำงานที่ซับซ้อนและความสำคัญของแต่ละส่วนในกระบวนการชีวิตของพืช หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้ มีความรู้และความเข้าใจในเรื่องนี้มากขึ้นนะครับ

แหล่งข้อมูล

• https://www.scimath.org/lesson-biology/item/7034-2017-05-21-15-16-43
• https://ngthai.com/science/15022/plantcellsstructure/

อ่านบทความอื่น ๆ เพิ่มเติม คลิก

ติดตามครูเฟิร์สใน Facebook Fanpage : ครูเฟิร์ส The Guru First คลิก